Ота-онага ҳурмат – инсон қалбининг ойнаси

Инсонга оламдаги энг буюк неъматлардан бири – унинг ота-онасидир. Улар биз учун ҳаёт эшигини очган, бизга меҳр, вақтини, сабри ва муҳаббатини бағишлаган қутлуғ шахслардир. Ислом дини ота-онага ҳурмат ва эъзозни инсоннинг қалбидан чиқадиган энг пок туйғулар билан боғлайди.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деб марҳамат қилади:

وَقَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا

"Рoббинг фақат Унга ибодат қилишингизни ва ота-онангизга яхшилик қилишингизни буюрди. Агар улардан бири ёки иккаласи қарилик чоғида сенинг қўлинг остида бўлса, уларга 'уф' ҳам демагин, уларни маломат қилмагин ва уларга гўзал сўз айтгин."
(Исро сураси, 23-оят)

Қаранг, Аллоҳ таоло биздан фақатгина ҳурмат ва яхшиликни эмас, балки уларга меҳрли, мулойим сўзларни айтиб, қалбларини озорламасликни ҳам талаб қилади. Ҳатто уларнинг қарилик чоғида бизга боғлиқ бўлиб қолган пайтларида ҳам ўрнига бошқа неъмат қўйиб бўлмайдиган ота-онамизнинг қадрини билишга ундайди.

Ҳар биримиз болаликдаги беғубор ҳаётимизнинг илк манбаи ота-онамиз эканлигини ҳис қилишимиз керак. Улар биз учун ҳаётдан устун турар, ўз қўрғонидан чиқиб, фарзандларининг бахтли бўлиши учун барча қийинчиликларга рози бўлар. Бирорта ота-она фарзандидан миннатдорлик кутмас, аммо уларнинг қалбини ёритувчи ягона туйғу – фарзандларидан кўрган меҳр ва ҳурматдир.

Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:

"Жаннат оналарнинг оёқлари остидадир."
(Насоий ривояти)

Бу ҳадис инсон қалбида онага нисбатан туйғуларнинг қанчалик буюк эканлигини тушунтириб беради. Она бизга ҳаётни совға қилган, биз учун ухламаган, биз учун яшаган. Шундай экан, онамизга ҳар бир сўзимизда, ҳар бир амалимизда муҳаббатимизни намоён қилиш – инсоний бурчимиздир.

Ота-онага яхшилик қилиш фақат уларга ёрдам бериш ёки уларни кўнгилдан чиқариш эмас, балки бу қалбдан туғиладиган фидойиликдир. Ота-онамиз ёши улуғлашганида, бизга болаликда берган сабрини уларга қайтариш вақти келади. Қарилик чоғида уларни маломат қилиш эмас, балки уларнинг ҳар бир гапига сабр билан қараш, уларга ёрдам бериш, қалбларини севинч билан тўлдириш – инсоннинг энг гўзал амалларидан биридир.
Ҳар бир фарзанд қалбида ота-онага нисбатан туйғулар жўш уриши лозим. Улар дунёдан ўтгач ҳам, улар учун дуо қилиш, уларнинг номи билан хайрли ишлар қилиш – уларга нисбатан муҳаббатимизни намоён қилишнинг давоми бўлади.

Пайғамбаримиз шундай деганлар:

"Инсон вафот этгач, унинг амаллари тўхтайди, фақат учта амалдан бошқаси: солиҳ фарзанднинг дуоси, қолдирган илми ва хайрли садақаси."
(Муслим ривояти)

Хулоса ўрнига шуни айтамизки, ота-онага ҳурмат – инсон қалбидаги энг буюк туйғулардан биридир. Уларга ҳурмат кўрсатиш – нафақат динимиз талаб қиладиган амал, балки ҳар биримиз учун инсонийлик бурчи ҳамдир. Уларнинг ҳаётига нур бағишлайлик, дуоларини олиб, уларнинг розилигини Аллоҳнинг розилигига олиб борувчи йўл сифатида қабул қилайлик.

Аллоҳ таоло барчамизни ота-онамизнинг ҳақларини адо этишда муваффақ этсин,  уларнинг розилигини топган бандалардан қилсин. Омин!

Муассаса матбуот котиби  Н.Ж.Сайфуллаева